Şirkin başlanğıc nöqtəsi: "İlahiləşdirmə"

Şirk anlayışının təməlində Allahın yaratdıqlarına "mənlik vermə", yəni ətrafındakı şəxslərə və əşyalara Allahdan müstəqil, müstəqil varlıqlarmış gözüylə baxmaq kimi səhv yanaşma var. Bu səhv dünyagörüşünə görə həm Allahın sahib olduğu zənginlik, gözəllik, güc və ehtişam vardır, həm də insanların. Yəni insanların da müstəqil olaraq bu şəkildə zənginliyə, gücə, ehtişama sahib olduğu yalnış bir düşüncədir. Ancaq bir kimsəyə və ya bir əşyaya belə səhv bir anlayışla baxmaq, onun sahib olduğu xüsusiyyətləri özündən bilmək, bu xüsusiyyətlərin onda müstəqil və mütləq olaraq var olduğunu sanmaq, buna görə o adama dəyər vermək, ya da ondan qorxmaq onu ilahiləşdirmək deməkdir.

Bu səhv dünyagörüşü şirkin çıxış nöqtəsini meydana gətirir. İrəliləyən hissələrdə də araşdıracağımız kimi hər cür şirk növünün, müşrik rəftarının arxasında ilahiləşdirmə yanılması vardır. Halbuki, səmimi bir mömin əvvəl imanını "muvahhid", yəni Allahı birləyən, Ona heç bir şeyi şirk qoşmayan bir təməl üzərində qurmalıdır. Bunun üçün də hər kəsin və hər şeyin var olmalarına görə Allaha borclu olduğunu hər an xatırlaması tələb olunur. Hər şey və hər kəs Allahın diləməsiylə yaranmışdır. Varlıqlarını Allah ayaqda tutur və dilədiyi an dilədiyini yox edib ortadan qaldıra bilər. Həmçinin, hər kəsə və hər şeyə sahib olduqları bütün xüsusiyyətləri verən də yenə Uca Allahdır. Güc, imkan, zəka, gözəllik, şöhrət, mövqe Allahın diləməsiylə olan xüsusiyyətlərdir. Allah dilədiyi anda bunları insanın əlindən ala bilər. Bu, Allaha görə çox asandır. Allah hər yerdə və hər kəsdə müxtəlif şəkillərdə təcəlli edər. İnsanlar ətraflarında həmişə bu təcəlliləri seyr edər. Allaha iman edən bir insanın heç bir şeyin Allahdan müstəqil bir varlıq olmadığını bu şəkildə qəlbinə yerləşdirməsi tələb olunur. Ancaq bu həqiqətə uyğun bir inanc, düşüncə və davranış forması içərisində olduqda şirkə düşməkdən özünü xilas edə bilər.